Bu Bayram Bildiklerinizi Unutun (Yeni Asır - 24/09/2015)

Tatlı veya meyve yemeyi düşünüyorsanız bunu çorba ve salatadan sonra ancak yemekten önce tüketin. Çünkü, tok karnına alınan tatlılar sindirim sisteminde karışıklığa neden olur. Ayrıca aç karnına alınan tatlılar yeme iştahımızı da frenler.

Sözlerime yakınlaşma manasına gelen kurban bayramınızı tebrik ile başlıyorum... Bayramlar bizlere her zaman güzel olanı hatırlatır. Bu nedenlidir ki, iyi günlerin tarifinde bayram ifadesi kullanılarak bayram gibi bir gündü denir. İnsanın en iyi bayramı ise, sıhhatinin yerinde olduğu zamanlardır. Aksi takdirde ne kadar bayram olursa olsun bayram sevinci yerine acı ve sıkıntılar ön planda yer alır. Bu nedenle sıhhatimiz yerinde olması gerekir ki bayramlarımız bayram olabilsin. Bu bağlamda sıhhatimizin korunması büyük önem taşır. Sıhhatimizin korunması konusu ise büyük oranda gıdalar ile ilişkimize bağlıdır. Sıhhatimizin korunması bayramlarda bir adım daha öne geçer. Çünkü bayramlar yeme içmenin de günleridir. O zaman yeme içmemize biraz dikkat etmemiz gerekir ki, bayramlarımızın tadı kaçmasın ve bayramlarımız bayram havasında geçsin.

ET YEMEKLERİ ÖN PLANDA

Bayramın kurban bayramı olması sebebiyle et yemekleri ön plandadır. Bir de eti seviyorsak kim tutar bizi. Fakat bazen dur demesini bilerek ölçülendirmeyi yapmamız gerekir. Aksi taktirde bayramımızın tadı kaçabilir. Karaciğer ve böbreklerimiz artan yüke dayanamayarak faaliyetlerini geriye çekebilir. Buna bağlı olarak da kan yağlarında artış, üre ve ürik asit seviyelerimizde yükselme, hatta dolaşım problemlerine bağlı olarak tansiyon ve inmeler ortaya çıkabilir. Bu olaylara paralel veya ikincil olarak da serbest radikal dediğimiz zehir seviyeleri kanda yükselebilir. Bu ise Alzheimer'den kansere kadar birçok hastalığın alt yapısı demektir. Bir de dikkat edilmesi gerek husus, yeni kesilen etin tüketilmesi konusudur. Çünkü taze etin sindirimi zordur. Bu nedenle ilk gün etin dinlendirilmesi ve diğer günlerde tüketilmesi daha doğru olacaktır. Ama tadımlık alımlar çok sıkıntı oluşturmayacaktır.

TATLILAR VAZGEÇİLMEZ
 
Bir de bayramlarımızın vazgeçilmezi baklavalarımız veya yöresel tatlılarımız vardır. Bayramlaşma ziyaretlerinin baş tacı ve bayram zamanlarında evlerin olmazsa olmazlarındandır. Ama her şeyde olduğu gibi bunda da önemli olan ölçünün kaçırılmamasıdır. Aksi takdirde et ile gelen sorunlar burada da ortaya çıkacaktır. Özellikle şeker rahatsızlığı olanlar veya şeker rahatsızlığına yatkın olanlar son derece dikkatli olmalıdır. Çünkü, tatlı alımlarıyla birlikte ortaya çıkan ani şeker yükselmeleri telafisi zor olan durumlara bizleri sokabilir. Sıhhatli girdiğimiz bayramımız biz ve yakınlarımıza kabus olabilir. Bu nedenle ağır şerbetli tatlılar yerine biraz tarçınlanmış sütlü tatlılar tercih edilebilir. İlla şerbetli tatlılar yenecekse de bir iki dilimin üzerine çıkmamamız sağlığımız açısından önemli olacaktır.
 
GIDALARI ÇOKLU TÜKETMEYİN
 
Özellikle bayramlarda birinin yanına diğerinin eklendiği kombin gıda alımları meşhurdur. Pilav üstü kavurmalar, meyveler, tatlılar, hamur işleri ve yağlılar. Aslında karışık gıda tüketimi beden için sakıncalıdır. Çünkü, bu gıdaların her birinin beden tarafından algılamaları farklı farklıdır. Bazı gıdaların sindirimi ağızda başlarken bazıları ise ince bağırsakta işlem görür, kimileri de midede. Hal böyle olunca da beden hangi sistemi daha aktif yapacağını şaşırır ve hiçbir gıda tam manasıyla sindirilemez. Sindirilemeyen gıdalar ise öncelikle sindirim sistemi olmak üzere bütün bedeni negatif olarak etkiler. Karaciğer, böbrek, hatta akciğer sistemleri bu aksaklıktan nasibini alır. Bu nedenle çoklu gıda tüketilmesi yerine tek çeşitli tüketim sağlık açısından faydalı olacaktır.
 
KANDA ASİT ARTIŞI
 
Bu arada asitli içecekleri de unuttum sanmayın. Özellikle de ikramların baş tacı haline gelen asitli içeceklere de özellikle bayramlarda dur dememiz gerekir. Çünkü yoğun beslenme zaten kandaki asit miktarını arttıracaktır. Bir de bu yetmezmiş gibi üzerine alınan asitli içecekler kan asiditesini daha da arttırarak hücre ve organ hasarlarını beraberinde getirecektir. Bunun yerine milli içeceğimiz ayran tercih edilebilir. Özellikle et yenirken şalgam, illa da asit tercihiniz varsa doğal maden suları tüketilmesi yerinde olacaktır. Ama en güzeli sudur.
 
SIRALAMA ÖNEMLİ
 
Hem bayramlarda hem de diğer zamanlarda sağlık için atlanan önemli olan bir husus vardır ki, o da gıda alımındaki sıralamadır. Öncelikle su konusuna değinmek isterim. Çünkü sağlık için faydası kaçınılmaz olan suyun her an tüketildiğini görüyorum. Bunun yerine suyu da gıda gibi kabul ederek belli saatler dealınması en doğrusu olacaktır. Aksi takdirde mide devamlı sindirim faaliyetini yürütmek zorunda kalacak ve gerçek sindirim süreçlerinde de yetersizlik yaşanacaktır. En uygun su saati ise, yemekten iki saat sonra ve yarım saat öncesine kadar olan süreçtir. Bu zamanlarda alınan birer ikişer bardak su günlük ihtiyacımız için gerekli olan 2- 2.5 litre için kafigelecektir. Bir de yemek esnasında tüketilen suyun yudum yudum ve az miktarlarda olması gerekir. Çünkü mide asit miktarı su alımı ile düşürülerek sindirim süreci uzayabilir. Böylece yemek esnasında bol su tüketilirse sindirim yavaşlayacağı için şişkinlik kaçınılmaz olur.
 
ÖNCE ÇORBA VE SALATA
 
Öğünlerde salata ve çorbalar açılış için uygundur. Arkasından yemeklere geçilir. Ama fazla karıştırmadan tek çeşit tercih edilmelidir. Pilav üstü kavurmalar, tavuklu makarnalar, zeytinyağlılar ile hamur işleri uygun karışımlar değildir. Ama illa da beraber alınacak ise, karışımlarda birisine ağırlık verilmeli diğeri ona nispeten daha az alınmalıdır. Böylece sindirim sistemi bir gıda üzerine yönlendirilmiş olur. Tatlılar ve meyveler önce Yemekten sonra tatlı ve meyve düşünüyorsanız bunu çorba ve salatadan da önce almanız gerekir. Belki biraz kültürel alışkanlıklarımıza ters gibi ama doğrusu bu... Özellikle meyvelerin aç karnına ve ara öğünler şeklinde alınması uygundur. Çünkü sindirimi kolay olan meyveler tok karnına alınırsa, mide geçişleri uzayacağı için mayalanıp asidik yapılar haline gelebilir. Bu durum ise fayda yerine zarara neden olur. Ayrıca ara öğünlerde tüketilen meyveler gün içindeki enerji ihtiyacımızı karşılayarak günü rahat geçirmemizi sağlar. Bayramın vazgeçilmezi olan tatlılar ise meyveler gibi aç karnına ve ara öğünler olarak alındığında sindirim için uygun olacaktır. Çünkü, tok karnına alınan tatlılar sindirim sisteminde karışıklığa neden olur. Bu karışıklık ise, diğer gıdaların sindirim ve emilimini de engeller. Bunun önlenmesi için tatlıların bir ara öğün olarak tüketilmesi yerinde olacaktır. Ayrıca aç karnına alınan tatlılar yeme iştahımızı da frenleyeceği için ihtiyacımız kadar yemek yeriz. Böylece, kiloya neden olan tatlılar iştah kesilmesine yardımcı olduğu için zayıflamamıza bile sebep olabilir. Fakat ölçüyü kaçırmamamız şartıyla... Ama unutmayalım ki, meyve varsa tatlı yok... Sıralamayı tekrar edersek, su, meyve veya tatlı, çorba ve salata, tek çeşit yemek... Yukarıdaki sıralamayı aklımızda tutarak alımlarımızı da biraz ölçülendirirsek inşallah bayramlarımız sıhhatli gerçek bayramlardan olur...